Ondanks de oorlog in Oekraïne en de bijhorende verstoring van de gasaanvoer, en de historisch lage voorraden bij de start van het winterseizoen, zijn de gasvoorraden ongeveer even vol als vorig jaar. Dat concludeert de Europese federatie van gasnetwerkbeheerders ENTSOG in haar Summer Supply Outlook.
Die relatief bemoedigende vaststelling wordt verklaard door de milde temperaturen van afgelopen winter, en het feit dat landen als Polen en Letland al in februari begonnen met gas op te slaan voor de komende periode.
Vertrekkend vanuit de huidige vullingsgraad van de Europese gasopslagcapaciteit, bekeek ENTSOG ook wat de gevolgen zouden zijn indien de gasbevoorrading vanuit Rusland wordt onderbroken. De organisatie merkt echter zelf op dat Rusland de gastoevoer nog steeds niet heeft onderbroken. Daardoor zijn de gasopslagplaatsen inmiddels voor gemiddeld 31% gevuld, 10% meer dan het cijfer van begin april waarop de oefening is gebaseerd.
Elk van de drie scenario’s toont de afhankelijkheid van Russisch gas aan. Zelfs in het basisscenario, waarbij de voorraden tegen 1 oktober voor 90% en tegen 1 november volledig gevuld raken, zal minstens 20% van dat gas nog steeds uit Rusland komen. Om dat aandeel te verminderen, zou Europa zijn LNG-import kunnen verhogen tijdens de zomermaanden. Maar indien die extra hoeveelheden al beschikbaar zouden zijn op de wereldmarkt, wat al niet zo evident is, dan dreigen ze te botsen op een gebrek aan importinfrastructuur.
Een ander scenario, waarbij de aanvoer via Wit-Rusland en Oekraïne wordt verstoord, voorspelt vooral problemen in Oost-Europa. De West-Europese landen -het Verenigd Koninkrijk, België, Frankrijk, Spanje en Portugal, kunnen hun voorraden volledig aanvullen, maar kunnen de Oost-Europeanen verder niet helpen omdat de vervoerscapaciteit te beperkt is. Daardoor zouden Duitsland en Polen al vanaf de zomermaanden hun voorraden moeten aanspreken om aan de vraag naar gas te voldoen.
Indien Rusland al op 1 april de bevoorrading zou hebben stopgezet, dan hadden de meeste Europese landen de doelstelling om tegen 1 oktober de gasvoorraden voor 80% vol te krijgen, niet kunnen halen. Met in het achterhoofd dat Europa voor de winter 2023-2024 zelfs 90% eist, oogt het plaatje weinig optimistisch. In de West-Europese landen zou nog 90 tot 100% kunnen worden gehaald, maar in Nederland, Duitsland en Italië, die samen goed zijn voor de helft van de Europese opslagcapaciteit, zou de vullingsgraad beperkt blijven tot 30 à 60%, en in de Oost-Europese zelfs amper 5 tot 35%. Letland, Estland en Finland moeten dan vrezen voor gastekorten in de zomer, en ook veel Oost-Europese landen zouden dan al moeten putten uit hun voorraden.
Toch ziet ENTSOG lichtpuntjes. Zo kan de snelle realisatie van extra gasinfrastructuur voor opslag en transport de samenwerking tussen de lidstaten in Centraal- en Oost-Europa versterken. Extra Turkse gasleveringen aan Oost-Europa, en Franse bevoorrading richting Duitsland, kunnen eveneens helpen de afhankelijkheid van Rusland verminderen.