De omstandigheden lijken begin 2023 al gunstiger te zijn dan 2022. Lagere prijzen op de groothandelsmarkten voor gas zijn goed nieuws voor klanten, overheden en ook voor energieleveranciers.
De afgelopen twee jaar zijn de leveranciers geconfronteerd met een "perfecte storm". Door de ongekende prijsstijgingen op de groothandelsmarkten stond hun cashflow en klantenservice onder zware druk. Daarbij kwam nog de wijziging van het platform voor de uitwisseling van marktgegevens (Atrias MIG6) én een groot aantal crisisverzachtende overheidsbesluiten, die grotendeels operationeel door de leveranciers werden uitgevoerd.
Een belangrijk element in het crisismanagement door de overheid is de versnippering van bevoegdheden die op een of andere manier verband houden met energie. Naast de federale en regionale bevoegdheden heeft energie ook gevolgen voor de belastingen, consumentenbescherming, ruimtelijke ordening enz.
In deze crisis zagen we een opeenstapeling van geïsoleerde en ongecoördineerde maatregelen die ernstige gevolgen hebben voor zowel leveranciers als producenten. De algemene teneur van deze maatregelen is de geliberaliseerde energieproductie en -levering zoveel mogelijk te reguleren, de inkomsten en de commerciële mogelijkheden ervan strikt te beperken, extra lagen van controle en regulering toe te voegen, enz.
Daartegenover staat de expliciete wil van de regeringen om de energietransitie te versnellen. Dit vereist grotere en snellere investeringen in nieuwe productietechnologieën, de ontwikkeling van innovatieve diensten...
Om die politieke wens te concretiseren is het essentieel dat er voldoende investeringscapaciteit gemobiliseerd wordt. Dit is ook van cruciaal belang om de bevoorradingszekerheid van ons land op middellange en lange termijn te waarborgen. België moet over voldoende energiebedrijven beschikken die actief zijn op een concurrerende markt. Klanten hebben praktische en innovatieve energieoplossingen nodig die hen begeleiden in de energietransitie.
De fundamentele vraag voor privéspelers op de Belgische elektriciteits- en gasmarkt is of het nog mogelijk is efficiënt en winstgevend te werken in een dergelijke gefragmenteerd, complex en ongecoördineerd regelgevend kader en in de verslechterde economische context die daarmee gepaard gaat.
Het verstoren van de markt draagt niet bij tot het oplossen van de vele energie-uitdagingen.