FEBEG pleit al lang voor de invoering van een capaciteitsvergoedingsmechanisme (CRM) om de risico's voor de bevoorradingszekerheid waarmee België vanaf winter 2025-2026 zal worden geconfronteerd, aan te pakken.
Het CRM is sinds 2021 een feit in België. Er werden al verschillende veilingen met succes georganiseerd door de netbeheerder Elia in opdracht van de Belgische staat (volg het verloop van deze veilingen hier).
Wat is een capaciteitsvergoedingsmechanisme (CRM)?
Een capaciteitsvergoedingsmechanisme of een CRM is een aanvulling op de bestaande energiemarkten. Deze capaciteitsmarkt garandeert dat er voldoende capaciteit beschikbaar is om de levering van elektriciteit veilig te stellen.
Het doel van een marktgebaseerd capaciteitsmechanisme is om de bevoorradingszekerheid veilig te stellen en dit tegen een marktconforme prijs.
Dit mechanisme lost zo het probleem van “missing money” op: sommige productie eenheden slagen er niet in om voldoende inkomsten uit de markt te halen om rendabel te zijn waardoor ze (dreigen te) sluiten.
De CRM is opgericht door de Belgische federale overheid, die de algemene verantwoordelijkheid heeft voor de bevoorradingszekerheid in België. Zie de Webpagina van de FOD Economie over dit onderwerp.
Afbeelding
Strategische reserves: slechts een tijdelijke oplossing
Met de 'Strategische Reserve' beschikt België over een vorm van vergoeding voor potentiële capaciteit om aan mogelijke capaciteitsbehoeften te voldoen voor een periode die begint vanaf de winter van 2014-2015 en eindigt bij de winter van 2024-2025 (vanaf de volgende winter neemt de CRM het over).
De Strategische Reserve is alleen een oplossing voor tijdelijke risico's.
In feite kan de Strategische Reserve niet de grote volumes aan capaciteit genereren die op de lange termijn nodig zijn, omdat het geen nieuwe investeringen kan aantrekken. Bovendien is het een systeem dat opwekkingscapaciteit die in de Strategische Reserve zit, uitsluit van deelname aan de markt.
Om een antwoord te bieden op meer structurele risico's, zoals die waarmee België wordt geconfronteerd, was het nodig om over te schakelen op een marktwijd gebaseerd CRM (Capacity Remuneration Mechanism).
Afbeelding
02/10/2023 - Projectontwikkelaars van nieuwe elektriciteitscapaciteit die in aanmerking komt voor het CRM zijn tevreden met de goedkeuring van het aangepaste CRM door de Europese Commissie. Dit verhoogt de zichtbaarheid en de rechtszekerheid voor deze grootschalige investeringen. Deze beslissing bekomen door de Belgische regering is ongetwijfeld positief voor de elektriciteitsbevoorradingszekerheid van ons land op middellange en lange termijn.
We nodigen de minister en haar administratie uit om het werk voort te zetten en het CRM verder te perfectioneren, in het bijzonder door criteria te definiëren die bestaande elektriciteitscapaciteiten stimuleren om deel te nemen aan het CRM
Bestaan er ook al CRM's in andere Europese lidstaten?
België is niet het enige land dat een CRM heeft of overweegt om een CRM op basis van veilingen te organiseren.
Eind 2022 hadden niet minder dan acht EU-lidstaten actieve capaciteitsmechanismen: België, Finland, Frankrijk, Duitsland, Ierland (SEM), Italië, Polen en Zweden.
Drie daarvan (Finland, Duitsland en Zweden) hebben strategische reserves, terwijl de andere vijf lidstaten marktgebaseerd capaciteitsmechanismen handhaven. De acht bovengenoemde landen zijn goed voor ongeveer twee derde van de eindvraag naar elektriciteit in Europa, daarbij het Verenigd Koninkrijk niet meegerekend, dat ook een capaciteitsmechanisme heeft maar niet langer deel uitmaakt van de EU-27 (Bron ACER).
Er zijn drie verschillende soorten capaciteitsmarkten goedgekeurd door de Europese Commissie: strategische reserves; marktbrede capaciteitsmechanismen; vraagzijde vermindering mechanismen.
De Commissie vindt deze mechanismen belangrijk om de continuïteit van de energievoorziening te waarborgen, maar wil dat ze de concurrentie op de energiemarkt niet verstoren.
Voor de Europese Commissie zijn deze verschillende capaciteitsmechanismen aanvaardbaar als het probleem duidelijk gekwantificeerd is; het mechanisme tijdelijk is; het concurrentie garandeert en als de verschillende bronnen van capaciteit kunnen deelnemen aan de aanbestedingen.
Afbeelding
