De sterke stijging van de gasprijzen op de internationale markten en de daaruit voortvloeiende stijging van de elektriciteitsprijzen zetten afnemers, leveranciers en politici onder druk.
Laten we wat afstand nemen om niet onder druk te reageren
Laten we de huidige prijsstijging in perspectief plaatsen: er is een onderscheid tussen structurele aspecten, zoals de stijgende prijs van CO2-emissies, de toegenomen vraag naar gas ter vervanging van steenkool, enz. en conjuncturele aspecten, zoals de toegenomen vraag naar energie en grondstoffen ten gevolge van de economische relance.
Laten we niet vergeten dat amper een jaar geleden de gasprijs op een historisch dieptepunt stond. De waarheid van vandaag is niet deze van morgen, ook al moeten we allemaal erkennen dat de energietransitie een kost heeft.
Het verbruik en de factuur structureel verlagen
Zowel voor de klanten als voor de overheid is de boodschap dezelfde: de goedkoopste energie is de energie die niet gebruikt wordt.
Kortetermijnreactie
We moeten meer betrokken zijn bij ons energieverbruik door ons gedrag aan te passen en de energiebesparende tools te gebruiken. Een klein gebaar zoals de binnentemperatuur te verlagen met één of twee graden, kan grote effecten hebben.
Laten we de meest kwetsbare klanten helpen. Plaatselijke sociale diensten, OCMW's, energiebegeleiders, enz. doen al geweldig werk. Zij moeten versterkt en beter gefinancierd worden. Ook de leveranciers staan klaar voor hun klanten. Zij onderhandelen met hun klanten in moeilijkheden over uitstel van betaling of betalingsregelingen.
Kansen op lange termijn
Een heroriëntatie van het energiebeleid en van de publieke en private financiële middelen naar een structurele vermindering van het energieverbruik en –facturen is noodzakelijk. We moeten ons resoluut richten op hernieuwbare energie. Investeringen in isolatie en fotovoltaïsche panelen zullen nog aantrekkelijker worden. Dit is goed voor de portemonnee, het klimaat en de betalingsbalans van het land.
Een échte energiefactuur is nodig
De gas- en elektriciteitsfactuur moet uiteindelijk weer een energiefactuur worden. Ondanks de aanzienlijke stijging van de groothandelsprijzen is nog steeds twee derde van de elektriciteitsfactuur en bijna de helft van de gasfactuuur gekoppeld aan de gereguleerde componenten van de factuur, onder controle van de overheid.
Door deze feiten op een rijtje te zetten, is het duidelijk wat de belangrijkste hefbomen zijn om de factuur structureel te verlagen en de energietransitie te ondersteunen. De financiering van het sociale en klimaatbeleid moet geleidelijk meer buiten de elektriciteits- en gasfactuur gebeuren. Zo kunnen de financierings-inspanningen voor de energietransitie eerlijker worden verdeeld.