Het potentieel van biomethaan

Europa heeft het potentieel om tegen 2040 111 bcm (miljard m³) biomethaan te produceren. Dat blijkt uit een nieuwe studie van de European Biogas Association. Zowat twee derde daarvan komt van anaërobe vergisting van landbouwoverschotten, dierlijke mest, bioafval, industrieel afvalwater, enz. De rest bestaat uit thermische vergassing van hout- en snoeiafval, vaste afvalstoffen en dergelijke.

Om de cijfers in perspectief te zetten: in 2022 werd 4,2 bcm biomethaan geproduceerd in de onderzochte landen (EU-27, alsook IJsland, Noorwegen, Oekraïne, Servië, het VK en Zwitserland). Biomethaan is opgezuiverd biogas, waarvan in total 21 bcm werd geproduceerd in 2022. Het aandeel biomethaan in de biogasproductie groeit echter snel: in 2012 was het goed voor 6%, tien jaar later al 20%.

Vooral in Frankrijk, Italië, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk zit biomethaan in de lift. In 2022 kwamen er meer dan 250 installaties bij, een record. Volgens Mieke Decorte, technisch directeur bij EBA, waren er eind vorig jaar circa 1500 biomethaaninstallaties in Europa, waarvan driekwart aangesloten is op het gasnet.

Die stijging van het aantal installaties is ook broodnodig. Om de klimaat-doelstellingen te halen, rekent Europa tegen 2030 op maar liefst 35 bcm biomethaan. Daarvoor moet het groeiritme fors omhoog: van +18,3% in 2022 naar elk jaar 33,8%. Dat is mogelijk, zegt EBA, maar dan moeten er goede marktvoorwaarden worden gecreëerd. 

België is in de wereld van biomethaan geen reus. Het Nationaal Energie- en Klimaatplan spreekt een doelstelling uit van 1200 GWh (omgerekend 0,11bcm) biomethaan uit tegen 2030. Nederland bijvoorbeeld mikt op 2 bcm.

Ter vergelijking: België verbruikte voor het uitbreken van de Oekraïne-crisis zowat 18 bcm gas per jaar, en in 2022 ongeveer 15,5 bcm. Biomethaan alleen zal niet volstaan om de vraag naar fossiel gas volledig af te dekken, maar het zit wel stevig in de lift, en is een belangrijk onderdeel van de Europese plannen om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn.

De nieuwe studie berekende ook voor het eerst het potentieel tegen 2040. Voor België wordt afgeklopt op 0,9 bcm. De top 5 bestaat, niet onlogisch, uit de grote landen: Duitsland (15,4), Frankrijk (14,5), Spanje (13,1), Italië (10,3) en Polen (8,8). Voor de onderzochte landen wordt het totale potentieel in 2040 geraamd op 111 bcm per jaar, waarvan 101 bcm binnen de Europese Unie. Tien jaar later kan dat cijfer zelfs stijgen naar 165 bcm. 

Daarbovenop ziet de studie mogelijkheden om het potentieel nog verder op te drijven door biomethaan te produceren uit nieuwe bronnen zoals gewassen van onrendabele of vervuilde gronden, zeewier en digestaat, of door nieuwe technologieën, bijvoorbeeld hydrothermische gasificatie en hernieuwbaar methaan. Op korte tot middellange termijn kan ook gas uit stortplaatsen het potentieel nog opdrijven.  

Marc Van den Bosch, General Manager FEBEG: «De energietransitie in België zal alleen slagen als we ook het potentieel van groene moleculen (koolstofvrij waterstof, biomethaan, enz.) benutten. Ze zijn nuttig voor bepaalde industriële processen, maar mogelijks ook voor het koolstofvrij maken van de elektriciteitsproductie en voor energieopslag op middellange en lange termijn (seizoensgebonden). Aangezien het potentieel voor productie van groene moleculen zoals biomethaan in België beperkt is, moet het worden aangevuld met import. FEBEG volgt de ontwikkeling van deze sector op de voet.»