Indexering van variabele contracten
Spot- versus termijnmarkten
Uw product kan worden gekoppeld aan verschillende soorten markten. Er wordt vooral onderscheid gemaakt tussen spot- en termijnmarkten.
- De spotmarkt is een kortetermijnmarkt, ook 'day-ahead' genoemd. Het is de prijsopgave voor levering de volgende dag. Voor elektriciteit bijvoorbeeld wordt de prijs per kwartier vastgesteld. Aan het eind van de dag is het gemiddelde van de prijzen van alle kwartieren van de dag de gemiddelde prijs van de dag. Indien uw product maandelijks wordt geïndexeerd, houdt de index rekening met de evolutie van het gemiddelde van de dagnoteringen van alle dagen van de betrokken maand. Dezelfde logica geldt per kwartaal voor producten die per kwartaal worden geïndexeerd.
- Termijnmarkten zijn markten waar leveranciers energie op termijn kopen. Bijvoorbeeld voor de volgende maand, het volgende kwartaal, maar ook voor één, twee of drie jaar enz. Offertes vinden elke werkdag plaats. De prijzen veranderen voortdurend omdat vraag en aanbod fluctueren.
Indien uw product maandelijks wordt geïndexeerd, houdt de index rekening met de evolutie van het gemiddelde van de dagnoteringen van alle dagen van de betrokken maand. Dezelfde logica geldt per kwartaal voor producten die per kwartaal worden geïndexeerd.
In beide gevallen hierboven noteert de leverancier de ontwikkeling van de groothandelsprijzen op de onderliggende markt gedurende de voorafgaande indexeringsperiode, d.w.z. bijvoorbeeld de voorafgaande maand of het voorafgaande kwartaal. Hij gebruikt de uit deze waarneming afgeleide index voor de maand in kwestie of meer algemeen voor de volgende maand of het volgende kwartaal. Er is dus bijna altijd een vertraging tussen de evolutie van de groothandelsmarkten en de transmissie van deze evolutie in de verkoopprijzen aan de eindverbruiker. Deze vertraging is echter vastgesteld zowel bij de stijging als bij de daling van de onderliggende groothandelsmarkt.
TTF101 vs ZTP303 ? Voorbeeld op de gasmarkt
In uw contract staat vaak ook een acroniem bij een nummer, bijvoorbeeld TTF101 of ZTP303. Wat betekenen deze codes eigenlijk?
Kortom, met deze code kunt u de onderliggende markt en de tijdstippen van toepassing op uw variabel contract bepalen:
- De eerste letters geven de naam aan van de markt waarmee uw product verbonden is.
TTF en ZTP bij voorbeeld zijn de twee meest voorkomende gasmarkten voor gasproducten die in België aan eindgebruikers worden verkocht.-
De TTF, of Title Transfer Facility, is een virtueel handelspunt voor gas in het Nederlandse marktgebied. Het is verreweg de grootste gasbeurs in Europa (er worden zeer grote volumes verhandeld).
-
De ZTP is een Belgisch-Luxemburgs gashub. Daar worden kleinere hoeveelheden gas verhandeld.
-
Als het om een elektriciteitsproduct gaat, gelden andere acroniemen. Zo is "ENDEX" een van de meest gebruikte referentiemarkten voor in België verhandelde producten.
-
- De nummers, bijv. 101 of 303, beschrijven het tijdschema van uw product.
- Het eerste getal bepaalt het aantal maanden waarover de gemiddelde prijsontwikkeling wordt berekend:
- 1 => dit is het gemiddelde van de vorige maand
- 3 => 3 => dit is het gemiddelde van de voorgaande 3 maanden
- Het tweede cijfer (bijna uitsluitend een nul):
- Dit betekent dat de index die is afgetrokken van de gemiddelde prijsverandering van de vorige maand of het vorige kwartaal, zal worden toegepast op de volgende maand of het volgende kwartaal.
- Het derde cijfer geeft de periode aan gedurende welke het nieuwe tarief van kracht blijft.
- 1=> voor een maand
- 3=> voor drie maanden
- Het eerste getal bepaalt het aantal maanden waarover de gemiddelde prijsontwikkeling wordt berekend:
De meeste leveranciers publiceren de ontwikkeling van de indexeringsparameters op hun websites, zodat klanten die kunnen raadplegen.
Klanten moeten bij hun keuze rekening houden met de prijs, maar ze kunnen ook kiezen voor producten die sneller of minder snel evolueren. Zo zullen producten met een gemiddelde prijs over drie maanden een stabielere prijs hebben, zowel naar boven als naar beneden.